غربالگری ساده از آسم شغلی در صنایع مختلف

غربالگری ساده از آسم شغلی در صنایع مختلف

تست ها یا آزمون هایی که در تشخیص آسم شغلی می تواند انجام شوند عبارتند از :

الف - تست عملکرد ریوی غیر اختصاصی

ب‌- تست اختصاصی ( تست های تحریکی برونش اختصاصی )

ج- تست های ایمونولوژیک

د- تست سریال پیک فلومتری

تست سریال پیک فلومتری :

در ارزیابی آسم شغلی ، تنها انجام یک اسپیرومتری که ممکن است وجود انسداد برگشت پذیر مجاری هوایی را نشان دهد ، برای تشخیص کافی نیست ، اندازه گیری های اسپیرومتری می تواند قبل و بعد از شیفت کاری انجام شود و به طور ایده آل ، این اندازه گیری ها باید در سرتاسر یک هفته کامل کاری و در جریان تماس شناخته شده با ماده مشکوک انجام گیرد .چون هیچ تضمینی در مورد اینکه تماس واقعی با یک عامل مشکوک در روز کاری بخصوص اتفاق افتد وجود ندارد ، به همین دلیل تست عملکرد ریوی به طور متوالی یا سریال مانند تست سریال پیک فلومتری مطرح شده است.

اندازه گیری سریال پیک فلو یا حداکثر جریان بازدمی (PEF) 1 اولین بار در سال 1979 توسط Burge PS و همکارانش در بررسی آسم شغلی مطرح شد .انها در یافتند که این تست در تشخیص آسم شغلی به طور رضایت بخشی ، حساس و اختصاصی است .این یافته اه اخیراً بیشتر تأیید شد

وقتی تست تحریکی اختصاصی در دسترس نیس ، یا به دلیل فقدان وسایل یا وقتی که عامل جدید مشکوک به آسم شغلی در محیط کار وجود دارد ، تست سریال پیک فلومتری و ثبت طولانی مدت پیک فلو در کارگران ، یک تست با ارزش تشخیصی خواهد بود.همچنین اندازه گیری سریال پیک فلو به غربالگری بیماران مشکوک به داشتن آسم مرتبط با شغل کمک می کند . و معمولاً مناسب ترین روش بررسی مقدماتی در کارگران مشکوک به داشتن آسم شغلی است.

در ارزیابی آسم شغلی ، حالت ایده آل ، اندازه گیری های متعدد عملکرد ریوی است که بهترین روش انجام این کار ، اندازه گیری های سریال حداکثر جریان بازدمی فرد یا تست سریال پیک فلومتری در خانه و در محل کار می باشد و پایش در سریال پیک فلو یک ابزار معتبر برای تأیید ارتباط بین تماس شغلی و آسم است

1- Peak Expiratory Flow

تعریف پیک فلو :

حداکثر جریان بازدمی یا به طور خلاصه پیک فلو ، حداکثر جریان هوایی است که یک شخص بعد از یک دم عمیق و در طی یک بازدم سریع و با حداکثر نیرو ، می تواند ایجاد کند

تعریف تست سریال پیک فلومتری :

تست سریال پیک فلومتری ، آزمونی است که در آن حداکثر جریان بازدمی یک پیک فلو به طور پی در پی در فواصل زمانی اندازه گیری شده و مقادیر متوالی پیک فلو بدست می آید

دستگاه پیک فلومتر :

این دستگاه ، به انواع مختلف و با شرکت های سازنده گوناگون در نوع 1- دستی مدرج 2- دیجیتالی موجود است

به طور کلی این دستگاه ها قابل حمل ، کوچک و جهت اندازه گیری حداکثر جریان بازدمی به کار می رود ، این وسیله نسبتاً ارزان قیمت بوده و مناسب ترین دستگاه برای پایش فردی حداکثر جریان بازدمی می باشد .پیک فلو فقط پیک فلو بازدمی را اندازه گیری می کند

مشخصات فنی پیک فلومتر مورد استفاده :

- مدل پیک فلومتر : Astma PLAN

- محدوده درجه بندی (لیتر در دقیقه ) : 800 -50 محدوده استاندارد

- فواصل درجه بندی (لیتر در دقیقه ) : 10

- ابعاد (میلیمتر ) : 34×60×137

- وزن (گرم ) : 74

دستگاه پیک فلومتر (مدل Asma PLAM ) ساخت شرکت وایتالوگراف انگلستان

نحوه ی انجام تست سریال پیک فلومتری :

بسته به نوع دستگاه ابتدا آنرا کالیبره کرده و بعد از تنظیم دستگاه طبق مراحل زیر به کارگران آموزش داده می شود :

1- رها کردن کار به مدت چند دقیقه و استراحت کردن 2- کشیدن یک دم عمیق 3- گرفتن دهانه ی پیک فلومتر بالب و دندانها به گونه ای که دهانهی ورودی آن با زبان مسدود نشود 4- خروج هوا با حداکثر قدرت به درون ورودی دستگاه 5- ثبت عدد حاصل از محل قرارگیری نشانگر دستگاه

انجام این تست در حالت نشسته یا ایستاده مقدور می باشد و انجام آن حداقل دو یا سه مرتبه در طی روز کاری و به مدت دو هقته باید صورت گیرد

مزایای تست سریال پیک فلومتری :

مزایای تست سریال پیک فلومتری نسبت به دیگر تست ها ی ارزیابی آسم شغلی عبارتند از :

1- فقط به همکاری بیمار و یک پیک قابل حمل احتیاج است

2- هزینه انجام تست کم بوده و استفاده از پیک فلومتر آسان است

3- به آموزش کمی نیاز دارد

4- پیک فلومتر وقتی به درستی استفاده شود قابل اعتماد می باشد

5- جمع آوری تعداد زیادی اندازه گیری در طی یک روز و همچنین برای چند روز را فراهم می کند

6- توانایی ازریابی عملکرد ریوی بیمار در خارج از آزمایشگاه ، در هنگام کار شب ، در تعطیلات آخر هفته و در تعطیلات طولانی

7- سادگی اندازه گیری پیک فلو ، اجرا به وسیله وسایل ارزان قیمت و کاربرد آسان

8- قابلیت انجام در مراکز غیر تخصصی که تحریک های اختصاصی نمی تواند انجام شود

9- قابلیت انجام در افرادی که نمی توانند یا اجازه ندارند به انجام تست تحریکی برونشیال به خاطر ضعف عملکرد ریوی .

تعداد قرائت های روزانه پیک فلو :

برای انجام تست سریال پیک فلومتری و اندازه گیری پیک فلومتر به فرد مورد آزمایش ، آموزش داده می شود

مدت زمان دوره ثبت پیک فلو:

اندازه گیری های مکرر قطر داخلی راه تنفسی ، از طریق اندازه گیری مقادیر حداکثر جریان بازدمی پیک فلو ، نیاز دارد به اینکه در طی یک دوره به قدر کافی طولانی انجام شود تا رابطه منطقی و همخوانی هرگونه تغییرات و ارتباط آنها با دوره های کاری مشاهده شود .لازم است اندازه گیری های پیک فلو چند بار در طی هر روز ، برای یک دوره چند هفته ای انجام گیرید و نتایج ثبت شود .برای داشتن زمان کافی ، جهت بهبود عملکرد ریوی به دنبال تماس با یک عامل استنشاقی در محل کار ، یک دوره دور از کار طولانی تر از تعطیلی پایان هفته ، به طور ایده آل یک تعطیلی یک یا دو هفته سودمند است .

مدت ایده آل ثبت پیک فلو بستگی دارد به شدت آسم شغلی و ترتیب تماس با عوامل زیان آور در محیط کار .یک دوره ثبت بیش از حد کوتاه مدت اغلب به عوامل مخدوش کننده کنترل ناپذیر ناشی از اثر یادگیری و دیگر اثرات منتج می شود .همچنین یک دوره ثبت بیش از حد طولانی مدت احتمالاً خطرات پذیرش ضعیف بیمار و تغییر در تماس شغلی را افزایش می دهد.

نمایش و ارزیابی مقادیر ثبت شده پیک فلو :

اندازه گیری های پیک فلو انجام شده می تواند به نمایش ماکزیمیم ، مینیمم ، میانگین مقادیر ثبت شده پیک فلو در هر روز خلاصه شود . ارزیابی اندازه گیری های سریال پیک فلومتری در هنگام کار و دور از کار یک روش ساده و موثر تأیید آسم شغلی است و به عنوان یک بررسی مقدماتی در موارد مشکوک توصیه شده است

تفاوت های مقادیر ثبت شده پیک فلو مرتبط با تماس کاری به وسیله رسم نمودار پیک فلو ماکزیمم ، مینیمم ، و میانگین روزانه ، آسانتر می تواند دیده شود و بعضی تحقیقات انجام شده نشان داده است که بررسی نظری مقادیر ثبت شده پیک فلو ، مفید تر از تست های آماری است . دستورالعمل های بین المللی تفسیر نظری مقادیر نمودار رسم شده پیک فلو را به عنوان مناسب ترین روش آنالیز توصیه می کند .

تغییرات پیک فلو :

آسم شغلی می تواند نسبت داده شود به عامل استنشاق شده در محل کار که تماس با آن به دفعات زیاد ، تنگ شدن راه هوایی و تغییر حداکثر جریان بازدمی یا پیک فلو را موجب می شود معمولاً پیک فلو یک شاخص غیر مستقیم قطر مجاری هوایی تنفسی در نظر گرفته می شود

تغییرات روزانه پیک فلو اغلب به وجود واکنش دهی بیش از حد برومشیال در افراد آسماتیک مربوط شده است و حتی به عنوان یک علامت جانشین برای آن مطرح شده است .تغییر روزانه در حداکثر جریان بازدمی ، یک اندازه گیری مهم غربالگری و تشخیص آسم و همچنین برای پیش بینی و ارزیابی شدت بیماری می باشد

پس از تعیین ماکزیمم ، مینیمم و میانگین پیک فلو برای هر روز ، تغییر روزانه پیک فلو به صورت ذیل محاسبه می شود :

بیشترین مقدار پیک فلو/ (کمترین مقدار پیک – بیشترین مقدار پیک فلو ) = تغییر روزانه پیک فلو

تغییرات روزانه معنی دار در پیک فلو ( تغییر روزانه بیست درصد یا بیشتر ) ، ظاهر شده در روزهای کاری و نه در روزهای دور از کار ، دلیل بر آسم شغلی است .یک تغییر روزانه بیست درصد یا بیشر پیک فلو به عنوان تست غربالگری برای آسم پیشنهاد شده است .

تغییرات روزانه پیک فلو در میان افراد دارای آسم نسبت به افراد بدون علامت آسم بیشتر می باشد .تفاوت بیشتر از بیست درصد بین پیک فلو صبح و پیک فلو بعد از ظهر شاخص تعیین کننده آسم است

تغییرات در پیک فلو به طور معنی داری با احساس شدت آسم در بیمار مرتبط است .توصیه شده است که بزرگی تغییرات پیک فلو می تواند برای درجه بندی گردن شدت آسم به درجات خفیف ، متوسط ، و شدید استفاده شود .بیماران دارای تغییرات روزانه پیک فلو بیشتر ، ممکن است یک پاسخ کلی به طور نسبی ضعیف تر به درمان داشته باشند

طریقه انجام تست پیک فلومتری :

برای انجام تست پیک فلومتری مراحل زیر را به ترتیب انجام می دهید :

1- قطعه دهانی را روی دستگاه پیک فلومتر در محا مخصوص آن قرار می دهید.

2- عقربک ( نشانه )مقیاس پیک فلو را به ابتدای مقیاس یا درجه بندی می کشید.

3- در وضعیت ایستاده یا نشسته به طوری که گردن خم نشده باشد و در حالت آرامش و با خونسردی دستگاه را در وضعیت افقی در جلوی دهان خود نگه دارید ، به صورتی که قسمت درجه بندی دستگاه دور از دست شما باشد و انگشتان شما روی این قسمت قرار نگیرد (زیرا در غیر این صورت مانع از حرکت و پیشروی نشانه درجه بندی در حین انجام تست می گردد.)

4- تا حد ممکن نفس عمیقی بکشید ( یک دم عمیق ) و در حالی که نفس خودتان را نگه می دارید ، قسمت دهانی را به خوبی درون دهان خودتان بگذارید ، قطعه دهانی را به آرامی به دندان بگیرید و لب ها را اطراف قطعه دهانی محکم بچسبانید ، به طوری که راه خروجی برای هوا از ریه به بیرون باقی نماند .

5- نفس خود را با حداکثر سرعت و قدرت ، برای یک ثانیه یا بیشتر به بیرون بفرستید ( بازدم شدید و سریع مثل فوت کردن شمع و یا باد کردن باد کنک ) و در هنگام انجام این بازدم مواظب باشید قسمت دهانی را با زبان و یا دندان هایتان مسدود نکنید .

6- عدد روی مقیاس دستگاه پیک فلومتر در مقابل نشانه ، که پیک فلو شما را نشان می دهد قرائت کنید و عقربک یا نشانه مقیاس را به سمت عقب به ابتدای درجه بندی بکشید .

7- مراحل دو تا شش را دوبار دیگر تکرار کرده ، یعنی در هر نوبت آزمایش ، تست پیک فلومتری به روش مذکور را سه مرتبه انجام دهید و بیشترین مقدار قرائت پیک فلو در سه بار قرائت دستگاه را ، به عنوان پیک فلو ، یا حداکثر جریان بازدمی انتخاب و بر حسی لیتر بر دقیقه ثبت کنید .

محدودیت های تست سریال پیک فلومتری در بررسی آسم شغلی:

1- انگیزه و درستکاری بیمار پیش نیاز قطعی هستند و اغلب می تواند یک مانع جدی یا مشکل ، در موارد تعیین غرامت باشد .

2- تماس مجدد فرد با محیط کار ضروری است

3- مدت زمان نسبتاً طولانی برای ثبت نتایج لازم می باشد

4- ضرروت حضور بیمار در محل کار ، در بعضی شرایط می تواند یک مشکل باشد .

5- اگر کمتر از سه روز متوالی در هر دوره کاری وجود داشته باشد ، حساسیت پایش سریال پیک فلو کاهش می یابد و حساسیت کم پایش پیک فلو ممکن است به نتایج کاذب منتج شود.

6- پایش سریال پیک فلو رابطه بین علائم آسم و تماس شغلی را می تواند تأیید کند ولی نمی تواند آسم را به یک عامل اختصاصی ارتباط دهد و عامل ایجاد کننده را نمی تواند نشان دهد مگر اینکه کارگر فقط در معرض یک عامل باشد