سم شناسی سرب
بر گرفته از سم شناسی صنعتی دکتر ثنایی
سرب:
کارگران باتری سازی، ریخته گری، لحیم کاری ، ساخت لوله ومخازن آب، رنگ سازی ،کاشی و سرامیک سازی ، پلاستیک سازی، جواهرسازی و... درمعرض این فلزقراردارند.
حدود 40%اکسید سرب استنشاق شده جذب میگردد. میزان جذب گوارشی سرب دربالغین 10% ودراطفال حدود50% است. کمبود آهن وکلسیم و رژیم غذایی پرچربی جذب گوارشی سرب را افزایش میدهد. جذب سرب معدنی ازراه پوست چندان نیست اما سرب آلی بخوبی ازپوست جذب میشود. حدود 90%سرب درون بدن دراستخوانها رسوب میکند.
سرب خون عمدتا به درون گلبولهای قرمزرفته وازطریق اتصال به گروههای سولفیدرین با آنزیمهای سلولی بویژه در سنتز»هم « تداخل پیدا میکند. دفع سرب ازبدن آهسته بوده وعمدتاازراه کلیه ها میباشد. مدفوع ، عرق وریزش اپیدرمی راههای دیگر دفع هستند. نیمه عمر سرب دربدن طولانی است (10- 5 سال) .
بیماری استخوان ( استئوپروز ، شکستگی ها ) وحاملگی وهیپرتیروئیدی باعث افزایش آزاد شدن سرب از استخوان به داخل خون میشوند.
مسمومیت حاد با سرب غیرآلی :
- درد کولیکی شکم ، یبوست ، تهوع واستفراغ ومدفوع سیاه رنگ
- انسفالوپاتی سرب ( دربچه ها شایعتراست ) با علائم سردرد ، سرگیجه ، استوپور، کما وتشنج
- نوریت اپتیک یا ادم پاپی درفوندوسکوپی
- همولیز، اولیگوری ونارسایی حاد کلیه
مسمومیت مزمن با سرب غیر آ لی:
- خستگی ، آپاتی ، بی قراری و دل درد که اینها علائم اولیه در مواجهه مزمن هستند.
- آرترالژی و میالژی
- پیگمانتاسیون blue – gray در لثه ها ( Burton line )
- علائم CNS بصورت بیخوابی ، گیجی ، اختلال تمرکز و حافظه و بندرت تشنج و کما
- نوروپاتی حرکتی دیستال ( wrist drop )
- آنمی که یافته شایعی در اطفال است. آنمی اغلب نرموکرومیک است.
- اثرات قلبی بصورت HTN و افزایش احتمال CAD و بندرت میوکاردیت در اطفال
- اثرات کلیوی بصورت HTN ، پروتئینوری ، نارسایی مزمن کلیه ونقرس نفروپاتیک
- کاهش Libido و نازایی در مردان و اختلال قاعدگی و سقط خود به خود در زنان ( سرب از جفت عبورمیکند)
مسمومیت با سرب آلی:
بصورت تترا اتیل سرب و تترا متیل سرب به بنزین اضافه میشود. محلول بودن این ترکیبات در چربی باعث تجمع آنها در CNS می شود.
- آنورکسی ، بیخوابی ، خستگی ، ضعف ، سردرد و احساس افسردگی علائم اولیه اند.
- گیجی ، اختلال حافظه و هیجان پذیری
- Dysesthesia ( اختلال حس مثل احساس راه رفتن حشره روی پوست )
- تهوع و استفراغ
- مانیا و سایکوز و در موارد شدید دلیریوم ، تشنج ، کما و مرگ
درمان مسمومیت با سرب: ca- EDTA
سم شناسی جیوه
برگرفته از کتاب : سم شناسی صنعتی دکتر غلامحسین ثنایی
ترکیبات جیوه در تولید دماسنج ، فشارسنج ، حشره
کشها، قارچ کشها، لامپهای جیوه ای، فراورده های دندانپزشکی و... کاربرد
دارد. جیوه فلزی استنشاق شده بخوبی جذب می شود ولی از راه گوارش به میزان
کمی جذب می گردد. آلکیل جیوه از هر سه راه جذب می شود. هم ترکیبات آلی وهم
فلزی جیوه براحتی از سد خونی مغزی و جفت عبورکرده وبدرون شیرترشح می شوند.
نیمه عمرجیوه دربدن 70- 60 روزاست.
مسمومیت با جیوه ( Mercurialism ) ا لف – مسمومیت با جیوه غیرآلی:
سم شناسی شغلی :
در سم شناسی شغلی افراد با مواد شیمیایی که در محیط کار یافت میشوند ، سر و کار دارند . کارگران صنعتی ممکن است در طی تهیه ، تولید یا بستهبندی این مواد یا به واسطه استفاده از آنها در محیط شغلی ، در معرض تماس با آنها قرار بگیرند . به عنوان مثال کارگران کشاورزی ممکن است در معرض مقادیر مضر حشرهکش قرار بگیرند . تأکید عمده سم شناسی شغلی در جهت شناسایی عوامل مسئول ، تعیین وضعیتهای منجر به مصرف بیخطر آنها و پیشگیری از جذب مقادیر مضر آنها میباشد . حدود تعیینکنندهای جهت مشخص نمودن غلظتهای ایمن بسیاری از مواد شیمیایی در محیط کار طرح ریزی شدهاند تا حالات گوناگون تماس ، مشخص گردد.که عبارت است از:
1 . غلظتی جهت کار روزانه معمولی 8 ساعته که کارگران میتوانند مرتباً در آن قرار گیرند بدون هیچ اثر منفی .
2 . غلظتی که فقط باید کمتر از 15 دقیقه در آن قرار گرفت و نه بیشتر .
3 . غلظتی که فقط میتوان یک لحظه در آن قرار گرفت .
ورود مواد شیمیایی به بدن در موقعیتهای تماس مختلف فرق میکند . در شرایط صنعتی ، استشمام راه اصلی ورود میباشد و نیز راه پوستی نیز کاملاً مهم است اما مصرف خوراکی راه نسبتاً فرعی میباشد . در نتیجه ، معیارهای پیشگیری کننده عمدتاً جهت حذف ورود از طریق استشمام یا از طریق تماس موضعی ، طرح ریزی میشوند . مواد آلوده کننده اتمسفر از طریق استشمام وارد میشوند در حالی که در موارد آلوده کنندههای آب وخاک ، مصرف خوراکی راه اصلی تماس در انسان است .
مواد سمی ممکن است بسته به طول مدت تماس از لحاظ کیفی متفاوت باشند . یک تماس واحد یا تماسهای متعدد طی 1 یا2 روز صورت میگیرد ، نمایانگر تماس حاد (acute exposure) میباشد . تماسهای متعدد که طی دوره طولانیتری از زمان ادامه یابد ، بیانگر تماس مزمن است . در شرایط شغلی هر دو تماس حاد و مزمن ممکن است رخ دهد.
در حالی که در حدود مواد شیمیایی یافت شونده در محیط ، احتمال تماس مزمن بیشتر است . در تماسهای مزمن ، تأثیرات سمی ممکن است تا چندین ماه بعد ازتماسهای تکراری قال مشاهده نباشد. تأثیرات زیانبار ناشی از تماس حاد یا مزمن ممکن است برگشتپذیر یا غیر قابل برگشت باشد .برگشتپذیری نسبی تأثیر سمی به خصوصیات قابل بهبود عضو آسیب دیده ، بستگی خواهد داشت .
با توجه به افزایش میزان مواد آلوده کننده و به علت افزایش جمعیت ، افزایش میزان مصرف کنندگی ، افزایش تولید مواد شیمیایی ، افزایش منابع طبیعی و ... نیاز به علم سم شناسی بیشتر احساس میشود چرا که زمینه هر برخورد در جهت حذف آلودگیها ، نیاز به رفع کامل آلودگی و تحلیل و بررسی مکانیسم مشکلزایی آلودگیها دارد .
در کارخانجات صنعتی و محیطهایی که فلزات به صورت خالص و ترکیبات مختلف مورد استفاده قرار میگیرند کارگران در معرض گرد و غبار آنها بوده و در صورت عدم استفاده از وسایل حفاظتی دچار مسمومیتهای شغلی میگردند .
آهن مهمترین فلز پرمصرفی است که غیرسمی میباشد . استنشاق مقادیر زیادی از اکسید آهن تولید رنگ قرمزی در ریهها مینماید که به نام سیدروزیس معروف است و ممکن است در آزمایش با اشعهX ایجاد سایهای مشابه سیلیکوزیس نماید . عمده عقاید پزشکان بر آن است که سیدروز ، یک عارضه خوش خیم است و عمل ریهها را مختل نمیسازد . این عارضه معمولاً در جوشکاران آهن بوسیله الکتریسیته پس از سالها کار و تماس ممکن است دیده شود . نزد افرادی که برای مدتهای طولانی و حتی 20 سال سابقه کار داشتند تغییرات ریهها بسیار جذبی و عوارض محدود بوده است و تعداد مختصری به سرفه مبتلا بودهاند .
آزمایشات جسمی و ظرفیت بازدهی کارگران جوشکار که دارای پیگمانتاسیون آهن بودهاند نشان داده است که آهن باعث عدم توانایی و از کار افتادگی نگردیده است . ممکن است دودهای حاصل از اکسیدهای آهن در صورت همراه بودن با سیلیس و حرارتهای زیاد باعث ایجاد فیبروز مخاط یاسیدروز سیلیکوز بنماید و گاهی بین ریختهگران آهن نوعی سرطان برونش نیز مشاهده شده است . بدین ترتیب باید گفت که اکسیدهای آهن تازه تولید شده آهن همراه با حرارت زیاد ممکن است همانند دود اکسید آلومینیوم یا اکسید سیلیسیوم عمل نموده و نوعی حالت فیبروتیک ریه ایجاد نماید
عناوینی که در این پاورپوینت وجود دارد:
- سم شناسی تولوئن - مترادف ها : متیل بنزن – فنیل متان – تولوئل - اثرات زیان آور - ارزشیابی و کنترل - منابع - تولید - مصرف- متابولیسم - شناسایی اثرات بالقوه و ....
برای گرفتن فایل پاورپوینت روی عنوان آبی رنگ زیر کلیک کنید.
در این پاورپوینت می خوانید:
- مواد محرک استنشاقی، عوارض ناشی از مواد محرک استنشاقی
-آمونیاک ، کاربرد آمونیاک،سمیت،عوارض آمونیاک،درمان
-کلر ، کاربرد ، عوارض و درمان
-کارید هیدروژن،کاربرد،عوارض و درمان
-اوزون - فشژن و دی اکسید گوگرد و.......
برای دریافت این فایل پاورپوینت بر روی عنوان آبی رنگ زیر کلیک کنید