عوامل زیان آور فیزیکی ناشی از کار در کارهای کشاورزی

 عوامل زیان آور فیزیکی ناشی از کار در کارهای کشاورزی

· عوارض و بیماریهای ناشی از گرما در کشاورزی :

یکی از عوامل زیان آور مربوط به کشاورزی فشار گرمای محیط کار و شرایط جوی می باشد که بدن انسان به چند صورت در مقابل آن به مبارزه می پردازد.
1- از طریق پوست که مهمترین راه است و با تعریق به دفع حرارت و خنک شدن بدن کمک می کند.
2- از طریق ریه ها که این عمل را از راه دفع بخار آب انجام می دهد(بازدم گرم(
3- از طریق کاهش سوخت و ساز عضلانی به منظور تولید حرارت کمتر.نتیجه حاصل از این مبارزه بیشتر به ساختمان بدن شخص ، عادت و تمرین و چگونگی انتخاب جنس و رنگ لباس و سرانجام کیفیت هوای محیط و شرایط جوی مربوط می شود.بطوریکه می دانیم هنگام تعریق همراه با آب مقدار زیادی نمک نیز از بدن دفع می شود که از دست رفتن آب و نمک در صورتیکه جبران نشود باعث اختلالات و آسیبهای زیادی به بدن می گردد از جمله اختلالات عصبی– روانی ، تولید خستگی ، تحریک پذیری و کاهش ظرفیت جسمانی- روانی فرد.نکته مورد توجه اینکه میزان حساسیت فردی اشخاص در موارد مطرح شده نقش بسزایی دارد بطوریکه افراد در مقابل این عوامل واکنشهای مختلفی را از خود نشان می دهند.به طور کلی کار کردن در محیط گرم علاوه بر عوارض گفته شده سبب بروز آثار بیماریزای ناشی از گرما و تحلیل قوای جسمانی می گرددمانند سوختگیهای سطحی پوست در اثر تابش آفتاب – جوشهای گرمایی در اثر بسته شدن دهانه غدد عرق وگرمازدگی.
تدابیر حفاظتی و پیشگیری از خطرات گرما در کشاورزی :
- رعایت بهداشت فردی و تمیز نگاه داشتن پوست به منظور کمک به عمل تعریق برای دفع حرارت بدن.
- مصرف مایعات خنک به میزان کافی در حین کار تا آب و نمک ( املاح( از دست رفته در اثر تعریق جبران شود.
- استراحتهای کوتاه مدت در محیط های خنک.
- استفاده از لباسهایی از جنس پنبه و کتان و حتی المکان لباسهایی به رنگ روشن تا اشعه خورشید را منعکس نمایند.
- جلوگیری از کار کردن بیماران مبتلا به دیابت ، بیماران قلبی عروقی ، بیماران تیروئیدی همچنین مبتلایان به بیماریهای عفونی مثل مالاریا و بیلارزیوز( بیماری عفونی انگلی است که در اثر رشد کرمهایی در بدن انسان بوجود می آید.(

· عوارض و بیماریهای ناشی از سرما در کشاورزی:
امروزه مطلوب ترین درجه حرارت برای زندگی را 21 درجه سانتیگراد می دانند . البته گفتنی است که درجه حرارتهای مطلوب برای فعالیتهای بدنی گوناگون به نوع کار و شدت فعالیت بستگی دارد. اما به هر صورت در درجه حرارت پایین ، کار و فعالیت مشکل می شود و چنانچه اصول پیشگیری رعایت نگردد سلامت کشاورزان مورد تهدید قرار میگیرد.سرما به طرق زیر در ایجاد ضایعات جسمانی دخالت می کند:
1- در اثر سرما انقباضات و انبساطات عروقی متناوب در بافت سلولی بروز می کند که سرانجام منجر به انقباض و بسته شدن عروق و تولید کم خونی موضعی اندام یا جایی از بدن می گرددکه در عین حال با لخته شدن خون موجود در همان عروق همراه است.
2- سرما بطور مستقیم روی اعصاب حرکتی اثر کرده و سبب از کار افتادن آنها می گردد.بنظر بعضی از دانشمندان علت تولید فلجهای ناشی از سرما همین پدیده است.
3- وقتی که شخصی در معرض سرمای شدید قرار می گیرد حرارت مرکزی بدن او کاهش می یابد و عوارض سرمازدگی بروز می کند. در تولید سرمازدگی ، مدت اثر سرما فوق العاده اهمیت دارد و اگر این مدت طولانی باشد حتی سرمای متوسط محیط هم خطرناک می باشد.
تدابیر حفاظتی و پیشگیری از خطرات ناشی از سرما در کشاورزی :
- هنگام کار در محیط های سرد استفاده از دستکش،کلاه و لباس گرم می تواند از کاهش درجه حرارت بدن فرد و بروز عوارض ناشی از سرما جلوگیری کند.
- در مورد کسانی که باید در سرما کار کنند لازم است دقت کرد تا افرادی که سابقه صدمات سرمازدگی دارند یا آنهایی که به اختلالات عروق محیطی مبتلا هستند ، همچنین معتادین به سیگار و الکل ، از کار کردن در چنین محیطی منع شوند.
- سرما بر روی بعضی از بیماریها اثر تشدید کننده دارد مانند بیماریهای ریوی ، کلیوی و روماتیسمی در نتیجه باید از کار کردن افراد مبتلا به این بیماریها در سرما جلوگیری شود.
- برنامه ریزی صحیح کار یعنی تعیین زمانهای استراحت جهت گرم کردن بدن در حین کار .
- استفاده از غذاو نوشیدنیهای گرم و مناسب در حین کار.
· بیماریها و عوارض ناشی از نور مستقیم خورشید در کارهای کشاورزی :
کارگرانی چون کشاورزان که به اقتضای شغلی در زیر آفتاب کارمی کنند ، اشعه ماوراء بنفش خورشید سبب کم شدن عرق و تابش مستمر آن سبب ایجاد سوختگی های درجه 1 (سوختگی سطح پوست) و بالاخره درماتیت ( تغییر رنگ پوست ، ایجاد زخمهای کوچک روی پوست ، ترک خوردگی و پوسته پوسته شدن و خارش پوست )و سرطانهای پوستی در آنهامی شود همچنین تابش مستقیم خورشید سبب کاهش بینایی نیز می گردد.جهت پیشگیری از ناراحتی پوست بایستی از تابش مستمر آفتاب با استفاده از وسایل حفاظت فردی چون دستکشهای پارچه ای ،چرمی و مانند آن کلاه پارچه ای وعینک آفتابی و همینطور سایبانها جلوگیری نمود.
· بیماریها و عوارض ناشی از رطوبت در کارهای کشاورزی :
کشاورزان و بخصوص برنجکاران به دلیل شرایط کاری و تماس با آب ( آب آلوده ) در معرض ابتلا به بیماریهای عفونی و انگلی متفاوتی هستند. همچنین تماس طولانی مدت پوست بدن با آب حاوی مواد شیمیایی و ... مربوط به کشاورزی و آبیاری باعث ایجاد چروکیدگی و پیری زوردرس پوست می شود.
· عوارض و بیماریهای ناشی از سروصدا در کارهای کشاورزی :
در زمان انجام کار عوامل زیان آور متعددی منجمله سر و صدا وجود دارند که اگر موازین حفاظت و بهداشت در مورد آنها رعایت نشود، سلامت کارگران را به مخاطره می اندازد.عواملی چند در تأثیر پذیری انسان از اصوات مؤثرند . به عنوان مثال هر چه شدت و دوام صوت بیشتر باشد اثر نامطلوب آن بر انسان زیادتر است همچنین هر چه صوت زیرتر باشد زیان آن از صوت بم با همان شدت بیشتر است.حساسیت اشخاص نیز به سرو صدا متفاوت است . در بعضی افراد با اینکه در معرض سرو صدای زیاد قرار می گیرند عوارض ناشنوایی بروز نمی کند در حالیکه برخی دیگر اگر مدت کوتاهی در معرض سرو صدای ناهنجار باشند ، دچار عوارض ناشنوایی می شوند همچنین هر چه سن انسان بیشتر شود در اثر سرو صدای شدید زودتر ناشنوا گردیده و یا قدرت شنوایی نقصان می یابد بالاخره افرادی که دارای سابقه بیماری گوش باشند بیش از افراد با شنوایی مناسب از سرو صدای زیاد متأثر می شوند. عوارض ناشی از سرو صدا شامل خستگی شنوایی است که با وزوز کردن گوش و سوت کشیدن پرده گوش همراه می شود. همچنین صدا بر سیستم قلبی- عروقی اثر کرده و ممکن است تعداد ضربان قلب و میزان جریان خون را افزایش داده و روی فشار خون تأثیر گذاشته و همچنین باعث کاهش قدرت شنوایی می گردد.اثرات صدا در چشم بصورت باز شدن مردمک چشم ، تنگ شدن یا کم شدن میدان دید ، کم شدن قدرت تشخیص رنگها ، از بین رفتن بینایی در شب ، تغییر در ترکیبات خون و سایر مایعات بدن دیده شده است ( افزایش یا کاهش قند خون). سرو صدا از لحاظ روانی بیشتر بر روی خواب و هوشیاری درکارها اثر می گذارد و در حد اثرات اجتماعی- روانی باعث تحریک اعصاب و ناراحتی می شود.برای پایین آوردن اثرات زیان آور صدا بهتر است هنگام کار با وسایل و ماشینهای تولید کننده صداهای مضرکشاورزی از پلاگهای گوش یا گوشی های حفاظتی استفاده کنیم.
پلاگ گوش : در مجرای خارجی گوش قرار می گیرد و کوچک و ارزان است جنس این نوع پلاگها معمولا" از لاستیک و پلاستیک است ( پلاگهای گوش همیشه بایستی تمیز نگهداشته داشته شوند و به صورت شخصی مورد استفاده قرار گیرند .)
گوشی حفاظتی : کاملا" گوش را می پوشانند ، بزرگتر- سنگینتر و گرانتر از پلاگ گوش است ولی اگر بطرز صحیح مورد استفاده قرار گیرد از نظر حفاظت بهتراز پلاگ گوش عمل می کند و در ضمن خیلی راحتر از پلاگ گوش استفاده می شود.
· بیماریها و عوارض ناشی از ارتعاش در کارهای کشاورزی و ماشین آلات کشاورزی :
در برخی ازمشاغل نظیر کشاورزی هنگام کار کردن با ماشین آلاتی از جمله تراکتور ممکن است قسمتی از عضلات بدن تحت تأثیرمداوم و طولانی ارتعاش قرار گرفته و پس از مدتی این عضلات ، توانایی خاص خود را به دلیل انقباضات عضلانی شدید در اثرارتعاشات مکرر و پی در پی از دست بدهد(چون ماهیچه ها فرصت استراحت پیدا نمی کنند)

در بدن انسان دریافت کننده های طبیعی متعددی برای دریافت ارتعاشات وجود دارد که نه تنها در سطح بدن و قسمتهایی از بدن که با سطوح مرتعش تماس پیدا می کنند موجود است بلکه در داخل بدن نیز که ارتعاشات دریافت شده در آنجا منتشر می شود وجود دارد.حد دریافت ارتعاشات به نوع ارتعاش ، حساسیت فرد دریافت کننده و وسعت سطح تماس بستگی دارد. نتیجه قرار گرفتن بدن به مدت طولانی در معرض ارتعاشاتی با شدت بالاتر از حد مجازدریافت بدن تولید اختلالات فیزیولوژیک است که کیفیت آن در شرایط برابر ، با شدت ارتعاشات مربوط می باشد. د ربعضی از موارد ارتعاشات ، تولید بیماریهای ناشی از کار می کنند که کیفیت و علائم آن بیماریها با محل تماس بدن با جسم مرتعش ، تعداد و شدت ارتعاشات ، عوامل نامساعد احتمالی از قبیل سرو صدای شدید شرایط حرارتی مشقت بار ، کار سنگین ، وضعیت نامناسب بدن در موقع کار و غیره مربوط می باشد.در زیر به برخی از این بیماریها اشاره می شود :

- ضایعات استخوانی: علائم بالینی مشخص ندارد و فقط از طریق پرتونگاری ، می توان علائم کم شدن کلسیم استخوانها و پیدا شدن کیستهای استخوانی را تشخیص داد.
- ضایعات بافتهای نرم: ماهیچه ها رفته رفته لاغر گشته و عصب کوبیتال دست آزار می بیند. درد ، تورم ، قرمزی دست از علائم این بیماری است.
- ضایعات مفصلی: عوارض و ضایعات مفصلی مچ ، آرنج و شانه که با درد و تورم ظاهر می شوند و با پرتونگاری قابل تشخیص هستند.
- عوارض عمومی: عدم تمایل به کار ، بی حوصلگی ، عصبی و حساس شدن فرد و اختلال در شنوایی و بیخوابی از جمله عوارض عمومی ناشی از ارتعاش هستند.
تدابیر حفاظتی و پیشگیری از خطرات ارتعاش
- بازرسی و کنترل مداوم قطعاتی که در حرکت هستند و یا در مقابل حرکات مرتعش می شوند و سخت و محکم کردن آنها و تعویض قطعات فرسوده.
- جلوگیری از کار کردن با ماشینهای ارتعاش زا توسط اشخاصی که اختلالات عروقی ، عصبی ، عضلانی یا استخوانی دارند.
- در معاینات دوره ای باید به دنبال علائم اولیه گشت و به محض مشاهده اولین علامت ، تدابیر احتیاطی لازم را به کار بست.
- استفاده از لباس کار و دستکشهای مخصوص به منظور کاهش ارتعاشات دریافت شده.
- کاهش مدت زمان کار روزانه یا منقطع کردن مدت کار ( کار – استراحت)
- استفاده از موادی که می تواند ازانتشار ارتعاش از دستگاهها به زمین و به بدن جلوگیری می کند و همچنین استفاده از دستکش ضد ارتعاش و یا کفشهای عایق مناسب.